ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ
ԻՆՖՈՐՄԱՏԻԿԱՅԻ ԵՎ ԱՎՏՈՄԱՏԱՑՄԱՆ
ՊՐՈԲԼԵՄՆԵՐԻ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ

Ինֆորմացիայի տեսության եվ վիճակագրական մոդելների բաժին

Բաժնի ղեկավար՝:    Մարիամ Հարությունյան

Հեռ.:  (+37460) 623546
Էլ. փոստ:  armar@ipia.sci.am
Web:

Մասնագիտություն

Բաժնում կատարվում են հիմնարար հետազոտություններ հավանականային Շենոնյան ինֆորմացիայի տեսության, դասական և քվանտային վիճակագրության, բազմամասշտաբ ֆիզիկա-քիմիական ընթացքների մոդելավորման ոլորտներում: Նախորդ դարի 60-ական թվականներից սկսված այս ուղղության հետազոտությունների կարևոր արդյունքները ամփոփված են [1] մենագրությունում: Վերջին հինգ տարիների ընտրված հրապարակումները բերված են ցանկում:

Ուղղություններ

Հուսալիության սկզբունքը ինֆորմացիայի տեսությունում
Ուղղության ղեկավար՝ Մարիամ Հարությունյան

Տեսնել ավելին
Գիտական ուղղության հիմնական նպատակն է հետազոտել ինֆորմացիայի հուսալի տեղափոխման, պաշտպանման և սեղմման տարբեր բարդ համակարգերի հիմնական բնութագրիչների (հաղորդման արագություն, սխալի հավանականություն, հուսալիություն, շեղման մակարդակ և այլն) օպտիմալ փոխկապվածությունը արտահայտող ֆունկցիաները: Մասնավորապես, խմբի կողմից ստացվել են արդյունքներ ընդհատ առանց հիշողության կապուղու համար; բազմամուտք, լայնասփյուռ, երկկողմանի և փոխազդող կապուղիների տարբեր մոդելների համար; բաղադրյալ, պատահական պարամետրով և կամայականորեն փոփոխվող կապուղիների համար; ինչպես նաև աղբյուրների տարբեր մոդելների համար: Վերջին տարիներին ինֆորմացիոն-տեսական հետազոտություններ են կատարվել ինֆորմացիան թաքցնող համակարգերի մոդելների վերաբերյալ, գաղտնի հաղորդագրություններով կապուղիների վերաբերյալ; կենսաչափական տվյալների հիման վրա նույնականացման համակարգերի մի շարք մոդելների վերաբերյալ:
Արդյունքները օգտակար են կայուն և հուսալի համակարգեր նախագծելու և դրանց հնարավորությունները գնահատելու համար: Խնդիրների լուծումը թույլ է տալիս գնահատել համակարգերի սահմանային հնարավորությունները և որոշել նախագծված համակարգերի կամ առաջարկվող կոդերի արդյունավետությունը:

Ուղղության աշխատակազմը
- Մարիամ Հարությունյան
- Կարեն Մխիթարյան

Մաթեմատիկական և կիրառական վիճակագրություն
Ուղղության ղեկավար՝ Եվգենի Հարությունյան

Տեսնել ավելին
Այս ուղղության հետազոտությունները հիմնականում նվիրված են վիճակագրական վարկածների տեստավորման խնդիրներին: Ստացված արդյունքները և առաջիկա ուսումնասիրությունները վերաբերում են հետևյալ խմբերին.
- վիճակագրական բազմակի վարկածների ստուգման օպտիմալ եղանակների մշակում և հնարավորությունների գնահատում փորձնական տվյալների նմուշի տված ծավալի դեպում,
- լոգարիթմորեն ասիմպտոտորեն օպտիմալ (ԼԱՕ) տեստերի ուսումնասիրություն նմուշի ծավալի անվերջություն ձգտելու պայմանում,
- վիճակագրական, մասնավորապես վարկածների ստուգման եղանակների օգտագործմամբ հաշվարկային լուծումների իրագործում բնագիտության, բժշկագիտության, ժողովրդագրության և այլ բնագավառներում, կիրառական խնդիրներում:
Ուղղության աշխատակազմը

Բազմամասշտաբ ֆիզիկա-քիմիական ընթացքների մոդելավորում
Ուղղության ղեկավար՝ Աշոտ Գևորգյան

Տեսնել ավելին
Գիտական ուղղության նպատակն է բազմամասշտաբ և բարդ ֆիզիկա-քիմիական ընթացքների տեսական, ալգորիթմական և թվային հետազոտություններ: Մասնավորապես, կատարվում են.
- մի քանի մասնիկների համակարգերում բազմախողովակ դասական և քվանտային ցրման երևույթների տեսական հետազոտություններ, մշակվում են համապատասխան ալգորիթմներ և ծրագրային գործիքներ խնդիրների թվային մոդելավորում իրականացնելու համար;
- պատահական քվանտային ընթացքների վիճակագրական հատկությունների տեսական հետազոտություն, համապատասխան ալգորիթմների և թվային հաշվարկներ իրականացնելու համար անհրաժեշտ ալգորիթմների մշակում;
- չկարգավորված սպինային համակարգերի տեսական հետազոտություններ և բարձրարտադրողական ծրագրերի մշակում թվային փորձեր իրականացնելու համար:
Հետազոտությունների իրականացման ճանապարհին օգտագործվում են ժամանակակից մաթեմատիկայի բազմաթիվ ոլորտներ, իսկ խնդիրների հաշվարկային լուծումները կատարվում են հայտնի ծրագրային փաթեթների օգնությամբ (Mathematica, MATLAB, MAPLE), ինչպես նաև C++ լեզվով ստեղծված հատուկ ծրագրերի միջոցով:

Ուղղության աշխատակազմը
- Աշոտ Գևորգյան

Ընթացիկ նախագծեր

2013-2015, թեմատիկ ծրագիր «Որոշակի օբյեկտների ճշգրտված մաթեմատիկական-վիճակագրական մոդելների` ինֆորմացիայի տեսության եղանակներով ուսւոմնասիրություն և կիրառություններ», թեմայի ղեկավար Ե. Հարությունյան
2011-2013, թեմատիկ ծրագիր «Նույնականացման և իսկության հավաստման ինֆորմացիոն-տեսական վերլուծություն կենսաչափական կիրառությունների համար», թեմայի ղեկավար Մ. Հարությունյան

Ընտրված հրապարակումներ

E. Haroutunian, M. Haroutunian and A. Harutyunyan, “Reliability criteria in information theory and in statistical hypothesis testing”, Foundations and Trends in Communication and Information Theory, vol. 4, issue 2-3, 2008.
E. Haroutunian, M. Haroutunian and N. Afshar, “Random coding bound for E-capacity of the wiretap channel”, Proceedings of International Conference Computer science and information technologies CSIT 2011, pp. 121-124, Yerevan 2011.
E. Haroutunian, M. Haroutunian and N. Afshar, “Random coding bound for secrecy E-capacity region of the broadcast channel with two confidential messages”, Mathematical Problems of Computer Science, vol. 36, pp. 79-90, 2012.
M. Haroutunian, A. Muradyan, and L. Ter-Vardanyan, “Some numerical represen-tations on biometric identification system”, Proceedings of Intern. Conf of Information Engineering, WCE London, 2012.
M. Haroutunian, A. Muradyan, and L. Ter-Vardanyan, “Upper and lower bounds of biometrical identification E-capacity”, Mathematical Problems of Computer Science, vol. 37, pp. 7-16, 2012.
M. Haroutunian, and L. Ter-Vardanyan, “Information-theoretic approach to biometric identification problem”, Mathematical Problems of Computer Science, vol. 38, pp. 56-58, 2012.
E. Haroutunian, M. Haroutunian and N. Afshar, “Random coding bound for E-capacity region of the broadcast channel with confidential messages”, Comunications in Information and systems, no. 2, pp. 131-156, 2012.
E. Haroutunian, M. Haroutunian and N. Afshar, “On inner bound for E-capacity region of the broadcast channel with confidential messages”, 20th Telecommunications Forum Telfor, (TELFOR), pp. 522-524, 2012.
M. Haroutunian and N. Pahlevanyan, “Information theoretical analysis of biometric generated secret key sharing model”, Mathematical Problems of Computer Science, v. 42, pp. 17- 27, 2014.
M. Haroutunian and N. Pahlevanyan, “Experimentation of advanced Inftheo module for R on the example of biometric generated secret key sharing system”, International Journal Information content & processing, vol. 2, no. 1, pp. 62-70, 2015.
E. Haroutunian and A. Yessayan, “On Reliability approach to multiple hypotheses testing and to identification of probability distributiions of two stochastically related objects”, Proseedings IEEE International Symposium on Information Theory, Sant Peterburg, pp. 2671—2675, 2011.
A. Yessayan, E. Haroutunian and P. Hakobyan, “Error probability exponents in testing of many hypotheses for two independent objects.", Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences, vol. 35, pp. 33--36, 2011.
E. Haroutunian, P. Hakobyan and A. Yessayan, “Many hypotheses LAO testing with rejection of decision for arbitrarily varying object", Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences , vol. 35, pp. 77--85, 2011.
E. Haroutunian, P. Hakobyan and A. Yessayan, “On multiple hypotheses LAO testing with rejection of decision for many independent objects", Proceedings of International Conference CSIT 2011, pp. 117--120, Yerevan 2011.
F. Hormozi-nejad, E. Haroutunian and P. Hakobyan, “On LAO testing of multiple hypotheses for the pair of families of distributions”, Proceedings of International Conference CSIT 2011, pp. 135--138, Yerevan 2011.
A. Yessayan, “Computations of reliabilities interdependencies for optimal hypothesis testing of distributions for pair of statistically dependent objects”, Mathematics in Higher School, vol. 7, no. 2, pp 5—9, Yervan, 2011.
E. Haroutunian, P. Hakobyan and F. Hormozi nejad, “On two-stage logarithmically asymptotically optimal testing of multiple hypotheses concerning distributions from the pair of families”, Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences , vol. 37, pp. 25--34, 2012.
E. Haroutunian and P. Hakobyan, “On Neyman-Pearson principle in multiple hypotheses testing”, Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences , vol. 40, pp. 34--38, 2013.
E. Haroutunian, A. Martirosyan and A. Yesayan, “On application of optimal multihypothesis tests for the bounds construction of stock market” Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences , vol. 40, pp. 23--30, 2013.
E. Haroutunian, I. Safaryan, H. Petrosyan and A. Gevorkyan, “On identification of anomalies in multidimensional hydrogeochemical data as earthquake precursors”, Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences, vol. 40, pp. 76--84, 2013.
E. Haroutunian and P. Hakobyan, “Multiple objects: error exponents in hypotheses testing and identification”, Lecture Notes in Computer Science, Ahlswede Festschrift LNCS vol. 7777, Springer Verlag, pp. 313-345, 2013.
E. Haroutunian, P. Hakobyan and F. Hormozi nejad, “On Two-stage LAO testing of multiple hypotheses for a pair of families of distributions”, International Journal of Ststistics and Econometrics Methods, vol. 2, no. 2, pp. 127--156, 2013.
E. Haroutunian, P. Hakobyan and A. Yessayan, “On LAO two-stage Testing of Multiple Hypotheses Concerning Markov Chain”, Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences , vol. 41, pp. 63--73, 2014.
E. Haroutunian, I. Safaryan, A. Nazaryan and N. Harutyunyan, “Detection of heterogeneity in three-dimensional data sequences: algorithm and applications”, Transactions of IIAP of the NAS of RA, Mathematical Problems of Computer Sciences, vol. 42, pp. 63--72, 2014.
E. Haroutunian and P. Hakobyan, “Most powerful test for multiple hypotheses”, Proceedings of International Conference Computer Science and Information Technologies, pp.110—112, 2015.
E. Haroutunian, I. Safaryan and N. Harutyunyan, “Using rank tests and threshold copulas for classification of multidimensional data sets”, Proceedings of International Conference Computer Science and Information Technologies, pp. 113—114, 2015.
A. S. Gevorkyan, “Nonrelativistic quantum mechanics with fundamental environment”, Foundation of Physics (2011), 41, Issue 3, pp 509-515. DOI 10.1007/s10701-010-9446-y
A. S. Gevorkyan, et al., “A disordered 1D quantum N-particle system in an environment under the influence of an external field”, Phys. Scripta, pp 1-4 (2010), 014045: DOI:10.1088/0031-8949/2010/T140/014045:
A. S. Gevorkyan, G. G. Balint-Kurti, G. Nyman, “Novel algorithm for simulation of 3D quantum reactive atom-diatom scattering”, Procedia CS 1(1): 1195-1201 (2010). 10.1016/j.procs.2010.04.133
R. Sh. Sargsyan, A. S. Gevorkyan, et al., “Bioscope: new sensor for remote evaluation of the physiological state of biological system”, Edited by J. Bonca and S. Kruchinin, Proceedings of NATO ARW Physical properties of nanosystems, IOS, Press, 2011, p.299-309.
R. Sh. Sargsyan, G. G. Karamyan, A. S. Gevorkyan et al., “Nonlocal interactions between two spatially divided light fluxes”, AIP Proc. of the International Conference on Advances in Quantum Theory, N1327, pp. 465-471, (2012).
A. S. Gevorkyan, H. G. Abajyan and H. S. Sukiasyan, “A new parallel algorithm for simulation of spin-glass systems on scales of space-time periods of an external field”, Journal of Modern Physics, vol. 2, no. 6, pp. 488-497, (2011).
A. S. Gevorkyan, H. G. Abajyan and H. S. Sukiasyan, “A new parallel algorithm for simulation of spin-glasses in external fields”, Proceedings of 34th International Convention of Information and Communication Technology, Electronics and Microelectronics: Grid and Visualization Systems conference, pp. 231-235, (2011).
A. S. Gevorkyan and A. A. Gevorkyan, “Maxwell electrodynamics subjected to quantum vacuum fluctuations”, Physics of Atomic Nuclei, vol. 74, No. 6, pp. 901–907 (2011).
A. S. Gevorkyan, H. G. Abajyan, E. A. Ayryan, “On modeling of statistical properties of classical 3D spin glasses”, Bulletin of PFUR. Series Mathematics. Information Sciences. Physics, no. 4, pp. 91-103, (2011).
A. S. Gevorkyan and H. G. Abajyan, “On the description of a frustrated classical system within the conception of probability foundations”, Foundation of Probability and Physics, AIP Conf. Proc., N 1424, pp. 95-104 (2012). Doi:10.1063/1.3688957.
A. S. Gevorkyan and H. G. Abajyan, “A new parallel algorithm for simulation of spin glasses on scales of space-time periods of external fields with consideration of relaxation effects”, Physics of Particles and Nuclei Letters, 9, No. 6–7, pp. 530–540 (2012).
A. S. Gevorkyan, “Nonrelativistic quantum mechanics with fundamental environment”, Theoretical Concepts of Quantum Mechanics, pp 161-186, Prof. M. R. Pahlavani (Ed.), ISBN: 978-953-51-0088-1, InTech, (2012). Available from: http://www.intechopen.com/books/theoretical-concepts-of-quantum-mechanics/nonrelativisticquantum-mechanics-with-fundamental-environment
A. S. Gevorkyan and H. G. Abajyan, “Classical spin glass system in external field with taking into account relaxation effects”, Physics of Atomic Nuclei, 2013, Vol. 76, No. 8, pp. 1015–1025. DOI: 10.1134/S1063778813080127
A. S. Gevorkyan, “Nonrelativistic quantum mechanics with consideration of influence of fundamental environment”, Physics of Atomic Nuclei, 2013, Vol. 76, No. 8, pp. 1010–1014. DOI: 10.1134/S1063778813080115
E. A. Ayryan, A. S. Gevorkyan and L. A. Sevastyanov, “A new dynamical system on the potential energy hypersurface of the classical three body problem”, Physics of Particles and Nuclei Letters (2013), 2013, Vol. 10, No. 7, pp. 1–8.
A. S. Gevorkyan, “On reduction of the general three-body Newtonian problem and the curved geometry”, Journal of Physics: Conference Series 496 (2014) 012030 doi:10.1088/1742-6596/496/1/012030.
A. S. Gevorkyan et al., “On reduction of NP hard problem to the P problem on the example of 1D spin glasses”, ICM-2014, 13 - 21 August, 2014, Seoul, Korea.
A. S. Gevorkyan and V. V. Sahakyan, “Statistical properties of 1D spin glasses from first principles of classical mechanics”. arXiv:1512.04044 [cond-mat.dis-nn].
A. S. Gevorkyan, “On the motion of classical three-body system with consideration of quantum fluctuations”. arXiv:1512.01823v1 [math-ph].
E. A. Ayryan, A. S. Gevorkyan and V. V. Sahakyan, “New algorithm for simulation of 3D classical spin glasses under the influence of external electromagnetic fields”, Physics of Particles and Nuclei Letters, 2015, Vol. 12, No. 3, pp. 380–384.
A.S. Gevorkyan, K.B. Oganesyan, Yu.V. Rostovtsev, G. Kurizki, “Gamma radiation production using positron annihilation in ionic crystals”, Laser Physics Lett., 12, 7, 2015.

Նորություններ

2020թ․ դեկտեմբերի 15-ին ժամը 14:00-ին տեղի կունենա ԻԱՊԻ Դիսկրետ մաթեմատիկայի բաժնի սեմինար:

Օրակարգում՝
Վ․ Սարգսյանի «Գումարից ազատ բազմությունների քանակի մասին» թեմայով զեկույցը: